lunes, 14 de enero de 2008
jueves, 10 de enero de 2008
Albisteak
18 segundoro emakume batek tratu txarrak jasaten ditu
2006/11/25
Emakumeen aurkako indarkeria salatzeko Nazioarteko Eguna da gaur. Euskal Herrian, egunero 15 emakumek salatzen dute sexu indarkeria, baina, hala ere, 10etik batek edo hiruk baino ez dute egiten urrats hori.
Espainiako Estatuan bi milioi emakumek tratu txarrak jasaten dituzte, Europan mila emakume hiltzen dira urtero euren bikotekideen esku, eta Euskal Herrian egunero 15 emakumek salatzen dute sexu indarkeria.
Datu adierazgarriak, berdintasunaren aldeko lanak aurrera jarraitu behar duelako erakusle.
Hori salatzeko, hain zuzen ere, emakumeen aurkako indarkeriarekin amaitzeko Nazioarteko Eguna da gaur, eta hainbat elkartek kalera irteteko deia egin diete herritarrei. Mundu osoan zehar egingo dituzten kale-agerraldien eta elkarretaratzeen mezua, garbia: Erasotzailea baztertu eta bakartu beharra dago.
Euskal Herriko hiriburu guztietan eta herri askotan ere izango dira ekitaldiak. Lizarran, esaterako, elizek kanpai-hots bana joko dute hildako emakume bakoitzeko. Donostiako Kursaala zuriz argiztatuko dute.
Aurten sexu indarkeriaren aurkako legea onartu badute ere, hildako emakumeen kopuruak gora egin du (61 honezkero Espainiako Estatuan).
Emakundek zehaztu duenez, tratu txarrak jasaten dituzten 10 emakumetik batek edo hiruk baino ez dute salatzen. Bilbo, Gasteiz, Donostia eta Barakaldo dira, hurrenez hurren, salaketa gehien dituzten hiriak.
NBEren arabera, gainera, munduko emakume guztien %25 bortxaketa baten biktima dira inoiz. 18 segundoro emakume bat jotzen dute, eta 120 milioi emakumeri sexu-organoak moztu dizkiete.
Arazoa konpontzeko bide luzea dago oraindik egiteke. Hala ere, hainbat elkarte feministaren ustez, hezkuntzaren arloan orain arte egindako lana emaitzak ematen hasi da.
Zezenketen kontra
Animalien kontrako tratu txarrak salatzen dituzten gero eta talde gehiago daude Euskal Herrian. Talde horietako batek, PACMAk, Euskal Autonomia Erkidegoko ararteko Iñigo Lamarkarekin bilera egin du berriki, bere iritzien eta proposamenen berri emateko.
Alderdi politikoa da PACMA; animalien kontrako tratu txarren eta zezenketen aurkako alderdia, hain zuzen ere. Alderdiko presidente Kontxi Reyero hartu du berriki Arartekoak. Reyerok, hain zuzen ere, animalien kontrako tratu txarren esparruan EAEko administrazioek duten jarrera aztertu zuen Lamarkarekin izandako elkarrizketan.PACMAren aburuz, EAEko erakundeek ez dute behar den guztia egiten animalien kontrako tratu txarrak salatzeko eta baztertzeko. Eta hainbat adibide aipatu zizkion Reyerok Arartekoari: «Animaliak babesteko legea behin eta berriz urratzen dute udalek, animaliekin egiten dituzten jaialdietan eta ikuskizunetan; Bizkaiko txakurtegien egoera tamalgarria da, halaber», azpimarratu zuen.Euskal Telebistako Basetxea saioa ere hizpide izan zuen Reyerok, «animaliei tratu txarrak» ematen zizkietelako saio horretan.
Zezenketen kontrako alderdia da PACMA, eta, ondorioz, zezenketen afera mintzagai izan zuen taldeko buruak Arartekoarekin. Zezenketei buruz, eskaera zehatza egin zion PACMAk Iñigo Lamarkari: Eusko Legebiltzarrean eska dezala animaliak babesteko legea aldatzeko, animalien bizi-eskubidearen kontrako jarduera oro debeka dezan. Debekatu beharrekoen artean, zezenketak.
EAEn, bai eta Nafarroan ere, animaliak babesteko legeek arautzen duten esparrutik kanpo gelditzen dira zezenketak. Legeek animalien kontrako tratu txarrak debekatzen dituzte, baina zezenketak, sokamuturra eta halako ikuskizunak salbuespentzat jo ondoren. Horrelako jarduerak, ordea, animalien kontrako tratu txarrak dira, animalien aldeko taldeen aburuz, eta argi dute bereizketarik ez litzatekeela egin behar.Horrelako argudioek ez dute zentzurik PACMA taldeko kideentzat, eta, ondorioz, legea aldatzeko eskatu dute. «Nola liteke XXI. mendean entzierroak edo sokamuturra egitea? Eta nola liteke gisa horretako jarduerek administrazioaren baimena edukitzea?», galdetu zion PACMAk Arartekoari.Eusko Legebiltzarrean, Eusko Jaurlaritzan eta udaletan animalien eskubideen alde lan egiteko eskatu zion, halaber, Reyerok Lamarkari. Animalien kontrako tratu txarrek zigorra merezi dutela azpimarratu zuen PACMAko buruak, eta heziketak duen garrantzia nabarmendu zuen.
Guraso batzuk zigortu dituzte seme bati abusuak egiteagatik
Erredakzioa
Donostia
Sei urteko kartzela zigorra ezarri die Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak aita-ama batzuei, seme bati gehiegikeriak egiteagatik. Besteak beste, sexu abusuak egin izana frogatutzat jo du Auzitegiak. Epai berean, kritika gogorrak egin ditu Gipuzkoako Foru Aldundiaren aurka, umea gurasoen menpetik atera ez izanagatik.
Epaiak guraso agintea kendu die zigortutakoei sei urteko epean, eta Fiskaltzari eskatu dio kentzeko ere alaba batena. Auzitegiak debekatu die gurasoei, bost urteko epean, umeengana hurbildu edo haiekin komunikatzea. Aldi berean, 12.000 euro eman beharko dizkiote gehiegikeriak egindako semeari.
Auzitegiak ez du frogatu alabaren aurka ere tratu txarrak egin dituztenik. Izan ere, atal horretan aurkeztutako frogak ez direla nahiko izan adierazi du epaiak.
Epaiak dio gurasoek semea jo zutela behin baino gehiagotan, eta ubeldurak eragin zizkioten gorputz osoan. Halaber, leporatu die bakartu egiten zutela, eta ez ziotela uzten parkera joaten jolastera.
Epaiaren arabera, umeak txiki-txikitatik ikusi zituen gurasoak sexu harremanak izaten, eta sarritan behartu zuten harreman horietan parte hartzera.
Aitorpenak
A
Fui violada por un cliente de la empresa donde yo laboraba. Dicho sujeto, licenciado en Administración de Empresas, parecía una buena persona, educado, muy correcto; todo un caballero del que todos conocíamos a su esposa e hijos. Era considerado un cliente muy especial para la empresa. En cierta ocasión nos invitó a comer a mí y a otros dos compañeros de trabajo (un hombre y una mujer).
No era ésta la primera vez, pero sí fue la primera y última que acepté la invitación. Abreviando, diré que en la sopa que me sirvieron había anestesia o algo parecido. Por supuesto que tomamos un aperitivo y vino, pero no tanto como para emborrachar a nadie.
Después se propuso ir a tomar un café a otro lado, y anduvimos dando vueltas y vueltas hasta que ya no supe de mí. Ignoro cuánto tiempo pasó. Lo único que recuerdo es el viaje hacia mi casa; estaba adormilada, con mucho escalofrío y con mucho, pero mucho miedo. Recuerdo que le decía a mi “amiga”: “no me dejes, no me dejes”, y ella me contestaba: “ no Ame, si nosotros te queremos mucho”.
A la mañana siguiente amanecí bastante adolorida con moretones en todo el cuerpo y con muchas escoriaciones, no le conté nada a nadie, sin embargo, tuve que decírselo a los del sindicato quienes me apoyaron con un cambio de área de trabajo. La psicoterapia es terrible. Cada sesión revivía todo lo que hubiera querido borrar, pero esto último no era posible. Con la ayuda de la psicóloga aprendí a recobrar la confianza, tanto en mi como en los demás.
B
“Cuando empecé a trabajar, dejé a mi hija con dos hermanos y un sobrino de 14 años de edad, durante dos semanas, aproximadamente. Un día, la niña me dijo: “me duele mi colita”. La revisé y me di cuenta de que estaba rozada y con rastros de sangre en su vagina. Al preguntarle qué le había pasado, me contestó: “Joel me puso su pipí en mi colita”.
Cuando mi esposo y yo cuestionamos a Joel sobre lo acontecido, no lo negó. A partir de ese momento nos cegamos, no sabíamos que hacer, queríamos matarlo. No fue así. Llevamos a nuestra hija con la pediatra. La revisó y nos informó que tenía desgarre del himen y que en efecto, la niña había sido violada. Debíamos pensar muy bien si levantaríamos una demanda en contra de mi sobrino, ya que, de hacerlo así, la más afectada emocionalmente sería nuestra hija.
C
14 urte ditut, baina 11 urte ditudala ematen dut. Izkina batean bizi naiz, koltxoi bat partekatzen dut lagun batzuekin. Inoiz ez dut nire ama ezagutu. Aitona-amonekin bizi izaten nintzen. Egun batean, aita itzuli zen lanetik, kamioi handi batez, eta nire anai nagusia eta biok bere emaztearekin, gure ugazamarekin alegia, bizi izatera eraman gintuen. Ugazamak garbitzera eta janaria prestatzera behartzen gintuen eta berak ez zuen ezer egiten. Ni oso haserre nengoen. Gainera, berak agintzen zuena egiten ez bagenuen, jipoitzen gintuen. Aita bidaiatik itzultzen zenean, haserretzen zen eta egun batean ugazaba kaleratu zuen gu jipoitzeagatik. Baina gero beste bat etorri zen eta gauza bera gertatu zen, beraz, alde egin nuen. Anaia geratu zen, ez dakit zer gertatu ote zitzaion.
Fui violada por un cliente de la empresa donde yo laboraba. Dicho sujeto, licenciado en Administración de Empresas, parecía una buena persona, educado, muy correcto; todo un caballero del que todos conocíamos a su esposa e hijos. Era considerado un cliente muy especial para la empresa. En cierta ocasión nos invitó a comer a mí y a otros dos compañeros de trabajo (un hombre y una mujer).
No era ésta la primera vez, pero sí fue la primera y última que acepté la invitación. Abreviando, diré que en la sopa que me sirvieron había anestesia o algo parecido. Por supuesto que tomamos un aperitivo y vino, pero no tanto como para emborrachar a nadie.
Después se propuso ir a tomar un café a otro lado, y anduvimos dando vueltas y vueltas hasta que ya no supe de mí. Ignoro cuánto tiempo pasó. Lo único que recuerdo es el viaje hacia mi casa; estaba adormilada, con mucho escalofrío y con mucho, pero mucho miedo. Recuerdo que le decía a mi “amiga”: “no me dejes, no me dejes”, y ella me contestaba: “ no Ame, si nosotros te queremos mucho”.
A la mañana siguiente amanecí bastante adolorida con moretones en todo el cuerpo y con muchas escoriaciones, no le conté nada a nadie, sin embargo, tuve que decírselo a los del sindicato quienes me apoyaron con un cambio de área de trabajo. La psicoterapia es terrible. Cada sesión revivía todo lo que hubiera querido borrar, pero esto último no era posible. Con la ayuda de la psicóloga aprendí a recobrar la confianza, tanto en mi como en los demás.
B
“Cuando empecé a trabajar, dejé a mi hija con dos hermanos y un sobrino de 14 años de edad, durante dos semanas, aproximadamente. Un día, la niña me dijo: “me duele mi colita”. La revisé y me di cuenta de que estaba rozada y con rastros de sangre en su vagina. Al preguntarle qué le había pasado, me contestó: “Joel me puso su pipí en mi colita”.
Cuando mi esposo y yo cuestionamos a Joel sobre lo acontecido, no lo negó. A partir de ese momento nos cegamos, no sabíamos que hacer, queríamos matarlo. No fue así. Llevamos a nuestra hija con la pediatra. La revisó y nos informó que tenía desgarre del himen y que en efecto, la niña había sido violada. Debíamos pensar muy bien si levantaríamos una demanda en contra de mi sobrino, ya que, de hacerlo así, la más afectada emocionalmente sería nuestra hija.
C
14 urte ditut, baina 11 urte ditudala ematen dut. Izkina batean bizi naiz, koltxoi bat partekatzen dut lagun batzuekin. Inoiz ez dut nire ama ezagutu. Aitona-amonekin bizi izaten nintzen. Egun batean, aita itzuli zen lanetik, kamioi handi batez, eta nire anai nagusia eta biok bere emaztearekin, gure ugazamarekin alegia, bizi izatera eraman gintuen. Ugazamak garbitzera eta janaria prestatzera behartzen gintuen eta berak ez zuen ezer egiten. Ni oso haserre nengoen. Gainera, berak agintzen zuena egiten ez bagenuen, jipoitzen gintuen. Aita bidaiatik itzultzen zenean, haserretzen zen eta egun batean ugazaba kaleratu zuen gu jipoitzeagatik. Baina gero beste bat etorri zen eta gauza bera gertatu zen, beraz, alde egin nuen. Anaia geratu zen, ez dakit zer gertatu ote zitzaion.
Adinekoen aurka egindako tratu txarrak
Tratu txarren arazoa oso korapilatsua dela diote adituek, eta sorburuak ere askotarikoak izandaitezke. Angel Morales Adineko pertsonei emandako tratu txarrei aurrea hartzeko jarraibideakizeneko liburuxkaren egilearen arabera, tratu txar motak etengabe gehituz doaz. Tratu txarrakjasaten dituen adinekoak abusu desberdinak jasaten ditu.
Abusu fisikoak: Tratu txar fisikoa da errazen atzeman daitekeena. Indarkeria erabiltzen da,hots, jipoiak edo eraso sexualak. Adinekoek zauriak, ubelduak, hausturak, urradurak, buru edoaurpegiko lesioak, erredurak edo harramazkak izaten dituzte, besteak beste.
Abusu psikologikoa: irain edo hitzezko eraso bidez min emozionala edo estresa sortzea;depresioak, nahasmendua eta urduritasuna, esaterako. Zaintzaileak etengabe mehatxatzen du,egoera kontrolpean izateko.
Abusu soziala edo eskubideak zapaltzea: adineko pertsona baztertzea edo harenaskatasunean eragina izan dezakeen zerbait egitea. Besteak beste, erabakiak hartzen ez uztea,gizartetik baztertzea.
Abusu ekonomikoa: adinekoaren ondasunak norbere interesen arabera kudeatzea da.Horretarako, ondasun horiek lortzeko oztopoak jarriko zaizkio adinekoari.
Zabarkeria: nahita edo nahi gabe, zaintzaileak dituen eginbeharrak ez betetzea; elikagaiak edoadinekoak beharrezkoak dituen zerbitzuak ez eskuratzea edo kalte fisikoak saihesten ezlaguntzea.
Abandonatzea: adinekoa zaintzeko ardura duenak, nahita, babesgabe uztea.
Norbere zabarkeria: adinekoak bere portaerarekin osasuna edo segurtasuna arriskuan jartzeari deritzo.
Bullying-a
ESKOLA-JAZARPENA
Zer da eskola-jazarpena:
Gaur egun, eskola-jazarpena Bullying izenarekin egin da ezagun gizartean. Ingelesez, bully berbak harroputz edo ahoberoa esan nahi du. Hortaz, zer da bullyinga? Ikasle batek bere ikaskide bat menpean hartzeko egiten duen jazarpenari deitzen zaio bullyinga. Irainak, etengabeko eraso fisikoak, jendaurreko umiliazioak, derrigortutako beharrak, txantxa astunak edota ageri-ageriko gutxiespenak dira ikasle batek beste bati egin eta eskola-jazarpentzat hartzen direnak.
Eskola-jazarpena gertatzen ari dela jakiteko, ondorengo gauza hauek antzeman behar dira:
Zapaltzaile batek edo batzuek erasotu duten babes gabeko biktima bat egon behar da.
Desoreka egon behar da indartsuenaren eta ahularen artean. Desoreka hori indarrean, gorpuzkeran, maila sozialean eta psikologikoan agerikoa izango da. Hortaz, biktima babes gabe sentituko da beti.
Jazarpenak etengabea izan behar du, hots, jazarpena epe batez errepikatu egin behar da.
Normalean, jazarpena lagun bakar bati egiten zaio baina talde bati ere egin dakioke, hala ere, hau ez da oso ohikoa.
Nolanahi ere, eskolako jazarpena modu ezberdinetakoa izan daiteke. Jarraian aipatzen dira bullying eredu nagusienak:
Fisikoa: bultzatzea, ostikadak eta ukabilkadak ematea, tresnak erabilita jotzea. Jazarpen mota hau lehen hezkuntzan gertatzen da gehienbat.
Hitzezkoa: Iraintzea, jendaurrean gutxiestea edota biktimak duen gabeziaren bat behin eta berriz azpimarratzea. Azkenaldian, sakeleko telefonoa jazarpen mota hau egiteko tresna garrantzitsu bihurtu da.
Psikologikoa: norbanakoaren autoestima ahultzea dute helburu eta segurtasun eza eta beldurra gehitzen du.
Soziala: Norbanakoa taldetik aldentzea du helburu.
Bullyingak oso kalte txarrak eragin ditzake jasatzen duen ikaslearengan; eskola-porrota edota ikasteko zailtasunak, antsietatea, eskolara joateko beldurra edota arrisku fisikoak eragin ditzake, eta gehienbat, zapaldua den ikasleari garapena oztopatu diezaiokeen segurtasun eza eragiten dio.
Bullying fenomenoa beti egon izan da, mota guztietako ikastetxeetan, bai publiko zein pribatuetan, punta-puntakoetan eta marjinaletan, hiri handietan zein txikietan. Baina orain arte ez zaio inolako garrantzirik eman. Aitzitik, zenbait profesionalen ikerketek eta azkenaldian Giza Eskubideak defendatzeko sortu den kulturak pil-pilean ezarri dute eskola-ezarpenaren gaia.
Zer egin tratu txarren aurrean
Berehalako eraso baten aurrean, ahal baduzu, deitu poliziari babes zaitzan (Ertzaintza: 112; Udaltzaingoa:092). Ahozko komunikaziorako arazoak dituzten pertsonak (SOS-Deiak-faxa): Araba (945 136 873) Bizkaia(944 425 206) eta Gipuzkoa (943 447 904).
Erasoa gertatu bada, konta iezaiozu konfi antzako pertsona bati eta eskatu laguntza.
Lesio fi sikorik edo psikikorik baduz, joan zaitez osasenetxe batera. Azal ezazu lesioen jatorria eta eska ezazu txosten medikoaren kopia.
Osasun-laguntza eskatzen duen lesiorik ez baduzu, joan zaitez zure udalerriko gizarte-zerbitzuetara; argibideak emango dizkizute eta esango dizute nola eskuratu doako laguntzak: psikologikoak, juridikoak, ekonomikoa, ostatua... Lan-orduz kanpo babes-etxe bat behar baduzu, deitu 24 orduko larrialdi gizarte zerbitzuetara Araban (945 134 444 eta 112), Bilbon ( 944 701 459/460 ) Bizkaiko beste udaletan (112) eta Gipuzkoan (112).
Babesa behar baduzu, eska dezakezu babesteko agindua polizian, epaitegian, fi skaltzan, Biktimak Laguntzeko Zerbitzuan, gizarte zerbitzuetan edo bestelako lagunaza zerbitzuetan. Eskabide-orria emango dizute eta, bete ondoren, epaitegira berehala bidaliko dute. Epaileak deklaratzera deituko dizu eta, hala badagokio, zure babeserako neurriak hartuko ditu. Oso garrantzi-tsua da behar bezalako aholkularitza izatea eskabide-orria betetzerakoan eta epaitegian. Horretarako, deitu edo bidali mezu labur bat laguntza juridikoko 24 orduko doako zerbitzura (Araba: 652 779 045; Bizkaia: 652 779 044; Gipuzkoa: 652 779 043).
Ikusmeneko, entzumeneko edo mugikortasuneko arazoren bat edo beste ezintasunen bat baduzu, jakinarazi arazo hori (telefonoz, faxez, e-mailez, mezu laburrez...) joan nahi duzun zerbitzuari, joan-etorrian lagun diezazuten, zurekin joan daitezen, zeinuen hizkuntzako interprete bat jarri diezazuten, etab.
Atzerritarra bazara, eta paperak behar bezala dituzun edo ez alde batera utzita, jarraitu gida honetako pausoei. Osasun-laguntzara, laguntza juridikora eta larrialdi-zerbitzuetara doan iristeko eskubidea duzu.
Gainerako laguntzera iristeko, eskatu erroldatzea udaletxean.
martes, 8 de enero de 2008
Suscribirse a:
Entradas (Atom)